پاک شدن سوء پیشینه کیفری از جمله موضوعاتی است که افراد زیادی به دنبال راهکار آن هستند. گاهی اوقات به دلیل انجام برخی جرایم مشخص، محکومیت هایی برای مجرم در نظر گرفته می شود که دارای مجازات تبعی هستند. به عبارت دیگر، علاوه بر اعمال محکومیت اصلی، این فرد از برخی حقوق اجتماعی هم محروم می شود. این مجازات تبعی که در پی محکومیت شخص ایجاد شده، با عنوان سوء پیشینه کیفری شناخته می شود. برای انجام بسیاری از امورات مانند استخدام در دستگاه های دولتی، اخذ ویزا و موارد این چنینی دیگر، گواهی عدم سوء پیشینه لازم است. در همین راستا، بسیاری از افراد با این سوال مواجه می شوند که ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود؟ در صورتی که امکان پاک شدن آن وجود دارد، روش انجام آن به چه صورت است. در این باره باید بگوییم که امکان پاک شدن سوء پیشینه افراد وجود دارد. منوط بر این که تمامی شرایط لازم را داشته و زمان تعیین شده برای آن به پایان رسیده باشد.
سوء پیشینه مربوط به محکومیت های مختلف دارای یک بازه زمانی مشخص بوده و پس از آن، در صورت فراهم بودن شرایط پاک خواهند شد. این زمان برای اکثر جرایم کم تر از ۳ سال می باشد. در صورتی که مجرم طی این بازه زمانی نسبت به تکرار جرم یا انجام اعمال مجرمانه دیگر اقدام نکند، امکان پاک کردن سوء پیشینه کیفری را خواهد داشت. البته دقت داشته باشید که جرایم و محکومیت های گوناگون برای همیشه در سابقه کیفری فرد باقی خواهند ماند. منتهی پس از پایان زمان سوء پیشینه، امکان استفاده از آن دسته حقوق اجتماعی که فرد از آن ها محروم شده بود، مجددا فراهم می گردد. با توجه به لزوم دریافت گواهی عدم سوء پیشینه برای امورات متعدد، در این مقاله توضیحات لازم را در رابطه با شرایط و مدت زمان لازم برای پاک شدن سوء پیشینه ارائه می دهیم. پس اگر هم شما هم با این چالش رو به رو هستید، با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی در این باره به دست آورید.
ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود
همان طور که گفتیم، برخی جرایم علاوه بر محکومیت و مجازات مستقیم، نوعی مجازات تبعی را هم برای شخص مجرم به دنبال خواهند داشت. این مجازات تبعی محروم شدن از برخی حقوق اجتماعی است که با عنوان سوء پیشینه شناخته می شود. افرادی که دارای سوء پیشینه باشند، امکان انجام بسیاری از امورات مانند استخدام در ادارات و دستگاه های دولتی را از دست می دهند. در همین راستا، با این سوال مواجه هستند که آیا امکان پاک شدن سوء پیشینه کیفری وجود دارد یا خیر. در این رابطه باید بگوییم که سوء پیشینه دارای مدت زمانی مشخصی بوده و پس از آن پاک می شود. به شرط آن که تمامی شرایط مورد نیاز فراهم بوده و شخص در طول این بازه زمانی، از تکرار اعمال مجرمانه خودداری کرده باشد. پس از پاک شدن سوء سابقه، امکان برخورداری از تمامی حقوق که تا قبل از این وجود نداشت، برای فرد فراهم می شود. پس اکنون پاسخ سوال «ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود» را می دانید.
توجه داشته باشید که همه جرایم موجب ایجاد سوء پیشینه نمی شوند. در واقع، با وجود این که هر نوع جرم در سابقه کیفری افراد لحاظ خواهد شد، اما فقط برخی از آن ها سوء پیشینه را به دنبال دارند. محکومیت هایی مانند حبس درجه پنجم و پایین تر، قطع عضو، حبس ابد و سلب حیات و نفی بلد برخی از مهم ترین مواردی هستند که سوء سابق ایجاد می کنند. البته امکان پاک کردن سوء پیشینه کیفری در این موارد هم وجود دارد. منتهی زمان مشخصی برای هر کدام در نظر گرفته می شود که باید این زمان به طور کامل سپری شود. با توجه به تفاوت نوع جرم و نوع محکومیتی که توسط مرجع قضایی صادر می شود، بازه زمانی مربوطه هم متفاوت است. چیزی که در این رابطه اهمیت دارد، فراهم بودن شرایط برای پاک کردن سوء سابقه می باشد. از این رو پس از مدت زمان لازم برای پاک شدن سوء پیشینه ، افراد مجددا می توانند از حقوق اجتماعی محروم شده، بهره مند گردند.
شرایط پاک شدن سوء پیشینه کیفری
با توجه به توضیحاتی که در بخش قبل ارائه دادیم، اکنون می دانید که امکان پاک شدن سوء سابقه وجود دارد. بنابراین کسانی که خواسته یا ناخواسته مرتکب جرایمی شده و سوء سابقه برای آن ها ثبت شده، نیازی به نگرانی در این بابت نخواهند داشت. زیرا پس از مدتی سوء پیشینه آن ها پاک شده و می توانند از حقوق اجتماعی که بدین واسطه محروم شده بودند، برخوردار شوند. البته پاک شدن سوء پیشینه کیفری شرایطی دارد که باید اطلاع کاملی از آن ها داشته باشید. چرا که تنها در صورت فراهم بودن تمامی شرایط در نظر گرفته شده، امکان حذف سوء سابقه وجود دارد. با توجه به این که افراد زیادی به دلایل گوناگون درگیر سوء سابقه بوده و از برخی حقوق اجتماعی محروم شده اند، در این بخش قصد داریم به شرایط مورد نیاز برای پاک کردن آن بپردازیم. پس بعد از رسیدن به پاسخ سوال ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود ، اکنون از شرایط مورد نیاز هم مطلع خواهید شد. این شرایط عبارتند از:
سپری شدن مدت زمان سوء پیشینه
اولین شرط لازم برای حذف سوء سابقه از پرونده افراد، به پایان رسیدن مهلت مقرر آن می باشد. به عبارت دیگر، تا زمانی که این بازه زمانی به اتمام نرسد، فرد به هیچ عنوان امکان پاک سازی سوء پیشینه را نخواهد داشت. این بازه زمانی برای جرایم گوناگون متفاوت بوده و برای هر شخص، بسته به نوع جرمی که انجام داده محاسبه خواهد شد.
پاک شدن زودتر از موعد در جرایم قابل گذشت
همان گونه که اشاره کردیم، سوء پیشینه نوعی مجازات تبعی است که به دنبال محکومیت اصلی برای افراد صادر می شود. پس در صورت برداشته شدن حکم اصلی، امکان پاک کردن سوء پیشینه کیفری هم وجود دارد. برخی جرایم قابل گذشت بوده و شخص به دلیل ضایع کردن حقوق فرد دیگری محکوم شده است. از این رو اگر پس از اجرای قطعی حکم شاکی گذشت کند، مجازات و محکومیت اصلی متوقف خواهد شد. به تبع آن، سوء سابقه فرد هم حذف می شود.
عدم تکرار جرم یا وقوع اعمال مجرمانه دیگر
از دیگر شرایط تعیین شده برای پاک کردن سوء سابقه، عدم تکرار جرم یا انجام جرایم دیگر توسط فرد می باشد. در صورتی که شخص طی مدت زمان لازم برای پاک شدن سوء پیشینه مجددا نسبت به انجام جرم اقدام کند، محکومیت دیگری برای وی صادر خواهد شد. به این ترتیب، زمان لازم برای پاک شدن سوء سابقه فرد، مجددا از ابتدا شروع خواهد شد. در صورت انجام سایر جرایم هم شرایط به همین منوال بوده و سوء سابقه با زمان بیش تر بین جرم فعلی و جرم قبلی در نظر گرفته خواهد شد.
محرومیت از سه حق اجتماعی به صورت مادام العمر
زمانی که فرد دارای سوء سابقه باشد، از یک سری حقوق اجتماعی مانند استخدام در ادارات دولتی و برخی شرکت های خصوصی، اخذ ویزا، عضویت در هیئت مدیره شرکت های دولتی و موارد این چنینی دیگر محروم خواهد شد. اما با پاک شدن سوء پیشینه کیفری ، تمامی این محرومیت ها برطرف شده و فرد مجددا امکان بهره مندی از آن ها را خواهد داشت. با این حال، سه مورد از حقوق اجتماعی که در ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی هم به آن ها اشاره شده، حتی با وجود پاک شدن سوء سابقه رفع محرومیت نخواهند شد. این سه حق اجتماعی که در بندهای الف، ب و پ ماده ۲۶ بیان شده اند، به شرح ذیل می باشند:
- 1داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر و روستا
- 2عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیات دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور
- 3تصدی ریاست قوه قضائیه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری
مدت زمان لازم برای پاک شدن سوء پیشینه
بسیاری از افراد دارای سوء سابقه، در وهله اول با این پرسش مواجه اند که ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود یا خیر. همان طور که گفتیم، امکان پاک شدن سوء سابقه پس از گذشت زمان قانونی آن وجود دارد. اما موضوع مهم دیگر، زمان لازم برای پاک شدن این سوء پیشینه می باشد. در این رابطه باید بگوییم که زمان در نظر گرفته شده برای پاک شدن سوء سابقه کاملا به نوع جرم و محکومیت شما بستگی دارد. این زمان بسته به نوع محکومیت و نوع جرم، می تواند ۲ سال، ۳ سال یا ۷ سال تعیین شود. برای مثال، مدت زمان لازم برای پاک شدن سوء پیشینه افرادی که به حبس درجه پنجم یعنی بین دو تا پنج سال حبس محکوم می شوند، ۲ سال است. مدت زمان مقرر برای حبس درجه چهارم یعن بین پنج تا ده سال حبس و درجه های پایین تر از آن، ۳ سال می باشد. این میزان برای مجازات های حبس ابد و سالب حیات، ۷ سال تعیین شده است.
سوء پیشینه سرقت بعد از چند سال پاک میشود
از جمله جرایم رایج در سراسر کشورهای دنیا به ویژه ایران، می توان به سرقت اشاره کرد. در همین راستا، افراد می خواهند بدانند که پاک کردن سوء پیشینه کیفری سرقت بعد از چند سال امکان پذیر است. دقت داشته باشید که مدت زمان پاک شدن سوء پیشنه بر اساس نوع محکومیت انتخاب می شود نه نوع جرم. از این رو با توجه به حکمی که برای صادر شده، مدت زمان پاک شدن سوء پیشینه سرقت هم مشخص خواهد شد. برای مثال، سرقت مسلحانه ای که عنوان محاربه داشته باشد، حکم اعدام دارد و سوء سابقه تا ۷ سال پاک نمی شود. در صورتی که مجرم به دلیل سرقت حبس درجه ۴ یا پایین تر دریافت کند، پاک شدن سوء پیشینه کیفری آن به ۳ سال زمان نیاز دارد. این میزان برای محکومیت به حبس درجه پنج ۲ سال بوده و برای حبس با درجه های بالاتر، سوء سابقه ای ثبت نخواهد شد.
زمان پاک شدن سوء پیشینه مواد مخدر
از دیگر جرایم مهمی که منجر به ثبت سوء سابقه برای افراد شده و این روزها در جامعه ما به شدت گسترش یافته، می توان ب مواد مخدر اشاره کرد. تولید، توزیع و حمل این مواد جرم محسوب شده و بسته به نوع ماده مخدر و مقدار آن، حکم صادر می شود. حال که پاسخ سوال «ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود» را فهمیده اید، می دانید که سوء پیشینه مربوط به جرایم گوناگون از جمله مواد مخدر قابل پاک شدن هستند. اما این که چه زمانی برای پاک کردن آن در نظر گرفته شود، کاملا به نوع محکومیت بستگی دارد. با توجه به نوع حکمی که در این رابطه صادر می شود، زمان پاک شدن سوء پیشینه می تواند تا ۷ سال هم برسد.
آیا سوء پیشینه کلاهبرداری پاک میشود
یکی از سوالات مهم افراد در رابطه با امکان پاک کردن سوء پیشینه کیفری می باشد. در واقع آن ها می خواهند بدانند که آیا سوء سابقه کلاهبرداری قابل پاک شدن است یا خیر. چرا که این نوع سوء پیشینه به خصوص در تجارت و معامله با سایر افراد بسیار تاثیرگذار بوده و کم تر کسی حاضر به تجارت یا معامله با شخص کلاهبردار می شود. در این باره باید بگوییم که همانند سایر جرایم، سوء سابقه کلاهبرداری هم در صورت فراهم بودن شرایط، قابل پاک شدن است. با توجه به این که مجازات کلاهبرداری بین یک تا هفت سال در نظر گرفته شده، مدت زمان لازم برای پاک شدن سوء پیشینه کلاهبرداری هم می توانید تا ۳ سال برسد. البته گاهی اوقات هم ممکن است به دلیل صدور حکم حبس بالاتر از درجه ۵، هیچ گونه سوء سابقه ای برای شخص کلاهبردار ثبت نشود.
پاک شدن سوء پیشینه رابطه نامشروع
روابط نامشروع از جمله جرایمی است که در قانون مجازات اسلامی پرداخته می شود. برای این جرم با توجه به درجه و نوع وقوع آن، مجازات های گوناگونی در نظر گرفته شده که ۹۹ ضربه شلاق مهم ترین آن ها به شمار می آید. اما سوال این است که آیا پاک شدن سوء پیشینه کیفری به دلیل رابطه نامشروع امکان پذیر می باشد؟ در این باره باید بگوییم که به طور معمول، این نوع جرم مشمول سوء سابقه نمی شود. به عبارت دیگر، بیش تر به مجازات هایی مانند شلاق کفایت شده و گاها مجازات های بدنی دیگر هم در نظر گرفته می شود. با این حال، کم تر مواردی پیش می آید که رابطه نامشروع منجر به ایجاد سوء سابقه برای افراد شود. در این صورت، نوع محکومیتی که مرجع قضایی برای مجرم مشخص می کند، تعیین کننده سوء پیشینه خواهد بود.
ایا سوء پیشینه کیفری پاک میشود؟ این یکی از رایج ترین سوالاتی است که برخی افراد جامعه و مجرمان با آن رو به رو هستند. زمانی که فرد برخی جرایم را انجام می دهد، علاوه بر محکومیت اصلی یک مجازات تبعی هم برای آن در نظر گرفته می شود که همان سوء پیشینه است. بر این اساس، فرد برای مدتی مشخص از یک سری حقوق اجتماعی مانند استخدام در ادارات و دستگاه های دولتی، اخذ ویزا، عضویت در هیئت مدیره شرکت های دولتی و خصوصی و غیره محروم می شود. اما باید توجه داشته باشید که امکان پاک کردن سوء پیشینه کیفری در صورت وجود شرایط، فراهم است. چرا که هر نوع سوء سابقه دارای بازه زمانی مشخصی است. اگر پس از اتمام این زمان تمامی شرایط لازم فراهم باشد، سوء پیشینه حذف شده و فرد مجددا می تواند از حقوق اجتماعی محروم شده بهره مند شود.
-
بله. سوء پیشینه دارای مدت زمانی مشخصی بوده و پس از آن پاک می شود. به شرط آن که تمامی شرایط مورد نیاز فراهم بوده و شخص در طول این بازه زمانی، از تکرار اعمال مجرمانه خودداری کرده باشد.
-
زمان در نظر گرفته شده برای پاک شدن سوء سابقه کاملا به نوع جرم و محکومیت شما بستگی دارد. این زمان بسته به نوع محکومیت و نوع جرم، می تواند ۲ سال، ۳ سال یا ۷ سال تعیین شود.
-
عموما خیر. ن نوع جرم مشمول سوء سابقه نمی شود و بیش تر به مجازات هایی مانند شلاق کفایت شده و گاها مجازات های بدنی دیگر هم در نظر گرفته می شود.